روابط ايران و آمريكا پس از بوش
ا اين حال ايران و آمريكا هر دو در يك قاعده كلي در سياست خارجي با يكديگر اشتراك داشتهاند؛ جمهوري اسلامي ايران انتخابات در آمريكا را شرط لازم براي بهبود مناسبات دو كشور تلقي نكرده است، بلكه تغيير عملي رفتار آمريكا در برابر ايران را مهمترين شرط بهبود روابط ميداند.
از سويي دو حزب جمهوريخواه و دموكرات همواره بر حفظ، گسترش و تقويت هيمنه سياسي، نظامي و برخورد از موضع بالا به كشورهاي در حال توسعه و از جمله ايران تاكيد داشتهاند.
نكته ديگر اين كه آمريكا روابط خود را با ايران همواره بر مبناي اسرائيل سنجيده و تنظيم كرده است و از آنجا كه ايران از مواضع خود در برابر اين رژيم عقبنشيني نكرده، كليت روابط ايران آمريكا نيز تغييري نكرده است.
در اين دوره از انتخابات رياست جمهوري آمريكا تفاوت قابل اعتناي دو كانديداي دموكرات و جمهوريخواه در مواضع خود نسبت به ايران در خصوص نحوه مذاكره با تهران است.
باراك اوباما تاكيد كرده است كه «ديپلماسي سختگيرانه و مستقيمي را احيا ميكند تا بتواند مانع دستيابي ايران به سلاح هستهاي شود.» مك كين اما مذاكره با ايران در سطوح عالي را رد كرده است.
جوزف بايدن و سارا پيلين نامزدهاي پست معاون رئيسجمهور از دو حزب دموكرات و جمهوريخواه نيز در مناظره اخير خود، ديدگاههاي متفاوتي را درباره ايران مطرح كردهاند.
پيلين به عنوان معاون مك كين مذاكره با ايران را خطرناك توصيف كرده و گفته است ضمن حمايت از اسرائيل در مقابل ايران، با تهران در سطوح عالي مذاكره نخواهند كرد.اما جوزف بايدن، معاون باراك اوباما تاكيد كرده است ضمن حمايت از اسرائيل در مقابل ايران، با تهران در سطوح عالي مذاكره ميكنند.
وي در اين مناظره تلويزيوني تاكيد كرد: 5 وزير امور خارجه پيشين آمريكا، تصريح كردهاند: كه بايد با ايران گفتگو شود. آنها بارها و بارها اين مطلب را گفتهاند. اگر به ديپلماسي نپردازيم، چگونه ميتوان انتظار داشت متحدان ما بخواهند در اين زمينه با ما همراه باشند.
اسرائيل بزرگترين مانع
اگرچه دو حزب جمهوريخواه و دموكرات در مقاطع مختلف به اين نتيجه رسيدهاند كه بايد روابط و رفتار خود با ايران را بهبود دهند، اما لابي صهيونيزم در آمريكا همواره با شيوههاي مختلف بر اين تصميمات تاثير گذاشته است.
در شرايط كنوني نيز كه شانس پيروزي اوباما افزايش يافته، بر فعاليتهاي اين لابي براي تاثيرگذاري بر مواضع اوباما افزوده شده است.
به نوشته يك روزنامه عبري، رژيم صهيونيستي فشار ميآورد كه در صورت پيروزي باراك اوباما در انتخابات رياستجمهوري آمريكا، واشنگتن وارد مذاكره مستقيم بدون شرط با تهران نشود.
به گزارش مهر، روزنامه هاآرتص نوشت: اگر آمريكا، راه مذاكرات مستقيم با ايران را در پيش بگيرد؛ در اين صورت، منافع اسرائيل در اين خواهد بود كه اين مذاكرات را به متوقفشدن غنيسازي اورانيوم از سوي تهران مشروط كند.
هاآرتص مينويسد: در همين خصوص از چند ماه پيش، بحثهايي ميان وزارت امور خارجه، كميسيون انرژي اتمي، شوراي امنيت داخلي، موساد، وزارت جنگ و كارشناسان در جريان است تا بتوانند روش مناسبي را براي اين شرط خود بيابند و نكته اساسي اين كه تمامي اين نهادها هماكنون با زيپي ليوني، رئيس جديد حزب كاديما هماهنگ شدهاند.
براساس اين گزارش، در بحثهاي مطرح شده تعدادي از سناريوهاي موجود ميان ايران و غرب بررسي شده است. براساس يكي از اين سناريوها، به دنبال پيروزي اوباما در انتخابات رياستجمهوري آمريكا، رئيس جمهور جديد با هدف فشار وارد كردن بر تهران براي متوقف كردن برنامه هستهاي خود، مذاكره مستقيم با ايران را آغاز ميكند. اسرائيل هنوز نميداند كه آيا اوباما براي اين مذاكرات پيششرطهايي خواهد داشت يا خير و اين موضوع نگرانيهاي زيادي را براي تلآويو پديد آورده است.
هاآرتص درادامه مطلب خود نوشت: سناريوي ديگر اين كه ممكن است ايران پس از انتخابات رياستجمهوري آمريكا يا حتي پيش از آن، اعلام كند كه با پيشنهاد ارائه شده از سوي كشورهاي حاضردر مذاكرات شش جانبه كه چند ماه قبل انجام شد، موافقت ميكند. براساس پيشنهاد ارائه شده از سوي اين كشورها، تحريمهاي موجود عليه ايران و غنيسازي اورانيوم در اين كشور در يك زمان مشخص متوقف ميشود، آن گاه مذاكرات در يك دوره 45 روزه آغاز ميگردد.
برداشت اسرائيل از اين دو سناريو آن است كه ايران در 6 ماه آينده يكي از آنها را آغاز خواهد كرد. بنابراين وظيفه تلآويو در اين ميان، آن است كه از آغاز اين مذاكرات بدون متوقف شدن غنيسازي از سوي ايران جلوگيري كند و اين نكته بايد به اطلاع كشورهاي حاضر در مذاكرات شش جانبه برسد.
از سوي ديگر، شبكه تلويزيوني صداي آمريكا نيز در گزارشي اعلام كرد، بنياد آمريكاي نو در واشنگتن طي نشستي به موضوع روابط ايران و آمريكا پرداخت و توصيههايي براي بهبود اين روابط در دوره آتي رياست جمهوري ارائه كرد.
به گزارش ايرنا، در اين جلسه طرح برقراري ارتباط ميان آمريكا و دولت جمهوري اسلامي ايران با عنوان معامله سودمند با ايران با شركت نماينده رسانه ها و ديگر شركت كنندگان مطرح شد.
شركتكنندگان در اين نشست تاكيد كردند: همانطور كه نيكسون اوايل 1970 سياست خود را درقبال چين تغيير داد، رئيسجمهور آينده نيز بايد درسياست خود در قبال دولت ايران تجديد نظر كند و آنچه ما فكر مي كنيم كه سياست آمريكا طي 30 سال گذشته با ايران كار نكرده است و سياست همه دولتهاي آمريكا از زمان ريگان تاكنون، بر مبناي نداشتن روابط و منزوي ساختن آن دولت و تحريمهاي اقتصادي يكجانبه يا همه جانبه و اخيرا با حمايت شوراي امنيت سازمان ملل متحد قرار داشته است.
در اين نشست همچنين تاكيد شد، اين روش تا كنون درخصوص ايران موثر نبوده و به ضرر منافع آمريكا بوده است، زيرا تنش ميان آمريكا و ايران نه تنها منشا عدم ثبات در منطقه خاورميانه گرديده بلكه موجبات تهديد براي عرضه انرژي جهاني را نيز فراهم آورده است.